مردم چرا به کتابخانه می روند؟

بله سوال ساده ای است. انسان ها چرا صدها سال است که به کتابخانه ها می روند؟ چرا از این عادت خود یعنی رفتن به کتابخانه دست بردار نیستند؟

جواب های زیادی می تواند به ذهن انسان خطور کند، به تعدادی از آنها اشاره می کنم:

 -1زندگی انسان ها به اطلاعات وابسته است آنها برای دسترسی به اطلاعات به کتابخانه می روند. تا زمانی که اطلاعات وجود دارد کتابخانه ها هم وجود خواهند داشت و مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

2 -مردم برای نیازهای آموزشی خود به کتابخانه می روند.تا زمانی که آموزش وجود دارد مردم به کتابخانه ها خواهند رفت.

3- مردم برای انجام تحقیقات خود به کتابخانه می روند.

-4 کتابخانه ها از جهتی مراکز فرهنگی به حساب می آیند.مردم برای دسترسی به محصولات فرهنگی و شرکت در فعالیت های فرهنگی به کتابخانه ها می روند تا خود را از لحاظ فکری و فرهنگی توسعه بدهند.

-5 مردم برای استفاده مناسب از اوقات فراغت خود به کتابخانه می روند.

-6 انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به روابط اجتماعی دارد، به همین خاطر به کتابخانه می رود.

-7 مردم به خاطر اینکه نمیتوانند با امکانات خود (کمبود بودجه یا مهارت) به اطلاعات دست پیدا کنند به کتابخانه می روند.

-8 مردم به خاطر اینکه در دسترسی به اطلاعات نیاز به راهنما و کمک دارند به کتابخانه می روند.

-9 مردم به دلیل اینکه کتابخانه ها سبب خلاقیت می شوند به کتابخانه می روند.

10 -رفتن به کتابخانه جزوی از عادات زندگی انسان ها است.

همه مواردی که در بالا ذکر شد صحیح هستند و میتوان موارد دیگری را هم به آنها اضافه کرد. اما در ورای همه این دلایل یک دلیل بنیادی و اصلی وجود دارد:

مردم به کتابخانه میروند چون که کتابخانه محلی امن، راحت و آزاد است. در واقع این دلیل پیش نیاز ضروری برای بقیه دلایلی است که در بالا به آنها اشاره شد.

منظور از امن، راحت و آزاد بودن چیست؟

هیچ کس از اینکه در کتابخانه ممکن است دچار مشکل بدی بشود، نمی ترسد. این امن بودن است.

مردم چون با اختیار خود و به خاطر علاقه به کتابخانه می روند، خودشان را در َآن راحت حس می کنند. با اینکه کتابخانه ارگان رسمی است اما حس حضور در مکان رسمی را در انسان ها ایجاد نمی کند.

مردم در کتابخانه خودشان تصمیم می گیرند که چه کتابی را از کدام نویسنده بخوانند و هیچ کسی در این موضوع دخالت نمی کند. در واقع در کتابخانه آزاد هستند.

در کتابخانه ای که آزادی، راحتی و امنیت وجود ندارد، هیچ یک از موارد 10 گانه ذکر شده نمی تواند انگیزه لازم برای مراجعه دائمی به آن کتابخانه را ایجاد کند. شاید مردم از سر اجبار و به طور موقت از چنین کتابخانه هایی استفاده کنند اما به محض این که این اجبار از میان برود، دیگر به این کتابخانه ها مراجعه نخواهد شد.

الان سوال اینجاست که یک کتابخانه چگونه می تواند تبدیل به محلی امن، آزاد و راحت شود و یا این خصوصیات خود را حفظ کند؟

از چند منظر می توان به مسئله توجه کرد:

- کتابخانه ای که دارای ساختمانی با طراحی زیبا، حرارت و سیستم تهویه مناسب و محیطی جذاب و حفاظت شده باشد، امن و راحت است. کتابخانه ای که فضای رسمی نداشته باشد راحت است و مردم خود را در آن آزاد حس می کنند. به همین خاطر است که اخیرا استفاده از مبلمان راحتی و رنگ آمیزی خاص دیوارها در کتابخانه ها رواج پیدا کرده است.

- کتابخانه هایی که تدابیر امنیتی را در نظر می گیرند و مراجعین مطمئن هستند که در این مکان ها بلایی سرشان نخواهد آمد، امن و راحت هستند.

- کتابخانه ای که دارای مجموعه ای متنوع با دسترسی آزاد باشد،به طوری که هرکس بتواند به اطلاعات و منابعی که در جستجوی آن است برسد، حس اعتماد و آزادی ایجاد می کند. کتابخانه ای که در آن سانسور وجود ندارد و افراد به خاطر اطلاعات و منابعی که درخواست می کنند با واکنش منفی روبرو نمی شوند،  محیطی راحت و آزاد است.

- در کتابخانه ای که تبعیض وجود ندارد و با مراجعین برخورد مناسبی می شود، افراد احساس امنیت و راحتی می کنند.

- کتابخانه ای که به نیازهای مراجعین با کیفیت و کمیت مناسب پاسخ می دهد و خدمات متنوعی ارائه می کند، راحت، امن و آزاد است.

- کتابخانه ای که به جز مواردی که باعث مزاحمت دیگران است، محدودیت های زیادی را برای طرز رفتار مراجعین ایجاد نمی کند، امن، راحت و آزاد است

نتیجه اینکه مسئله اساسی، امن، آزاد و راحت بودن کتابخانه است. اگر این شرایط وجود نداشته باشد کتابخانه ها نمی توانند به هیچ یک از وظایف خود به درستی عمل کنند و مردم نیز به چنین کتابخانه هایی مراجعه نخواهند کرد.

منبع:

bbyhaber.com